Arif Dede Efendi Tekkesi

Tekke, eski Toptaşı Caddesi ile Harmanlık Sokağı'nın birleştiği yerde ve sokağın sol köşesinde bulunan Arakiyeci Hacı Mehmed Mescidi (Kapıağası Mescidi) içinde tesis edilmiştir. Karşısında, Akyapı adı ile anılan ünlü Kapıağası Yakup Ağa'nın Mektebi ve çeşmesi vardır. Mescit binası yerinde bugün meşruta bulunmaktadır. Şeyh Mehmet Arif Dede Efendi, Şeyh Abdurrahman Efendi'nin halifesi olup 1165 (1751) tarihinde Nureddin Cerrahî Tekkesi'nde doğdu. Vefatı, 20 Şevval 1238 (1 Temmuz 1823) tarihindedir. Kabri, Nureddin Cerrahî Türbesi'ndedir. Arif Dede Efendi yine Üsküdar'da Şeyh Hafız Tekkesi'nin de şeyhi idi. (Bu tekke bahsine bakınız.) Arif Dede Efendi'nin kardeşi Zeynel-Abidin Efendi'nin oğlu Abdülaziz Zihni Efendi 1213 (1798) tarihinde tekkede doğmuştur. Bir müddet, Eyüp Nişancası'ndaki Sertarikzâde Tekkesi'ne şeyh oldu. 1238 (1822) tarihinde Nureddin Âsitânesi şeyhi olmuş ve burada vefat etmiştir. Sandukası Nureddin Türbesi'ndedir. Sicill-i Osmânî yazarı, Hüdâyî Âsitânesi şeyhi Ruşen Efendi bahsinde "Celvetiyye'den Mudanya'da sakin Şeyh Abdurrahman Efendi'nin oğlu olup 1132 (1719)'da doğdu. 1149 (1736)'da babasıyla İstanbul'a gelip, babası Kapuağası Tekkesi şeyhi oldu, bu da ilim tahsil eyledi" dediğine göre Şeyh M. Arif Dede Efendi Tekkesi, yukarıda belirtilen tarihten çok evvel kurulmuş olmalıdır. Şeyh Arif Dede Efendi Tekkesi, Mecmua-yı Tekaya'da kayıtlı değildir. 1840 tarihli tekkeler listesinde "Nakşibendiyye'den Ebu'l-TevŞk İbrahim Efendi Tekkesi, der Akyapı, der Üsküdar" diye kayıtlı bir tekke vardır ki, âyin günü Perşembedir. Bu tekkenin adı Mecmua-yı Tekaya'da yoktur. Şeyh Mehmed Arif Dede Efendi Tekkesi'nin son adı, Ebu'l-TevŞk İbrahim Efendi Tekkesi olmalıdır. Arakiyeci Hacı Mehmed Ağa Mescidi önünde ve Kasımağa Sokağı'nın sağ köşesinde, Moravî Şeyh Yahya Efendi'nin açtırdığı bir kuyu vardır ki Moravî Kuyusu adı ile ünlü idi. Kuyu, bugün de mevcut olup bileziğinde yazı ve tarih yoktur. Şeyh Yahya Efendi 1184 (1770)'de vefat ettiğine göre, kuyuyu 1760-70 tarihleri arasında açtırmış olmalıdır.