Tarihi çarşının dervişleri geri döndü Mısır Çarşısı'nın 1940 yılında çıkan yangınla tahrip olan 'çifte dervişleri' 78 yıl sonra tarihi çarşıya geri döndü. Çifte derviş olarak ta nitelendirilen 'Vav' aslına uygun olarak yeniden betimlendi. Tarihi Mısır Çarşısı'nın eski fotoğraflarında Balık Pazar Kapısı'nın iç kemer üstünde bütün ihtişamıyla duran çifte vav 1940 yılında çarşıda çıkan bir yangında tamamen hasar görerek yokolmuştu. UNUTULAN DERVİŞLER YENİDEN HAYAT BULDU 1940 yılından sonra yapılan restorasyon çalışmalarında unutulan çifte vav (dervişler) son restorasyonda yeniden hatırlandı. 78 YIL SONRA DÖNEN DERVİŞLER Restorasyonu tamamlanan tarihi Mısır Çarşısı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı bir törenle açıldı. Tarihi çarşıda yapılan son restorasyon çalışmasında, 78 yıl boyunca unutulan “çifte vav” aslına uygun olarak yeniden betimlendi. İLK VAV 1775 YILINDA YAPILMIŞ Çifte vav yazısının altında da farklı bazı tarihler yazılı. Bu tarihlerden Hicri 1189 yani 1775-76 yıllarının, çifte vav betiminin bu mekâna yapıldığı yıl olduğu tahmin ediliyor. Burada bir de 'Maşaallah' yazısı var. Bu da vav harflerinin arasında yeralıyor. Alt kısımda ise, 'Lâ ilâhe illallahülmelikülhakkulmübin. Muhammedü-Resülüllahisadikulva’dil emin.'karınca duasının içinde geçen bir ayet yazılıdır. VAV HARFİNİN ASLI NEDİR Arkeolog Murat Sav, vav İbranice ve Aramice’de de kullanılır ama aslen Fenike alfabesinden gelmektedir. Fenike dilindeki sembolik anlamları çivi, kama, gemi direğidir. Onarım Tarihleri Not Edilmiş Sav, vav içerisinde bulunan diğer tarihlerse, Mısır Çarşısı’nın geçirdiği onarımlarla ilgilidir. Mesela bunlardan biri, Hicri 1247/1831-32; bir diğeri de Hicri 1312/1896 tarihini vermektedir. Çifte Vav’ın Anlamı Arkeolog Murat Sav, Karşılıklı 2 vav harfi, ebced hesabıyla Allah lafzının (C.C.) karşılığı olan 66’ya tekâbül etmesi nedeniyle müsenna denilen yazı çeşidinde vav çok kullanılmış, bazı tarihi camilerin duvarları çifte vavlı levhalarla tezyin edilmiştir. Mesela Edirne Eski Camisi’ni örnek verebiliriz.Asıl anlamı dışında farklı anlamlarla da kullanılır vav. Karşılıklı vav, geleneksel Türk sanatlarında ve taş işçiliğinde (kabartma) sıkça kullanılmış bir sembol ifadesidir. Arapça Alfabede, tıpkı yakın alfabelerde olduğu gibi her harf bir rakama karşılık gelmektedir. Vav harfi de 6 rakamının ebced hesabındaki karşılığıdır. Bebeğin cenin duruşunun simgesidir mesela.” dedi. KARŞILIKLI OTURAN İKİ DERVİŞİ DE SİMGELER Sav, “Vav secde halindeki insana da benzetilir. Karşılıklı oturan iki dervişi simgelediği de söylenir. Cenab-ı Hakk’ın vahdaniyet sıfatını ve vahid ismini simgelemesi, ebceddeki 6 karşılığı da imanın 6 esasına işaret etmesi sebebiyle bu harfi öne çıkmaktadır. Süleymaniye Camisi’nin Haliç’e bakan avlu duvarında da taş zemine yapılmış büyük bir vav harfi bulunmaktadır.” dedi. MISIR ÇARŞISININ TARİHÇESİ Tarihçe ve Yapının Özellikleri Yeni Cami ve külliyesine gelir getirmesi için 1663-64 yıllarında inşa edilen Çarşı, Valide Çarşısı, Yeni Çarşı adlarıyla anılırken, 18. yüzyılın ortalarından itibaren Mısır Çarşısı adıyla anılmaya başlanmıştır. Bu adlandırma, deniz yoluyla Mısır’dan getirilen ürünlerin, çarşıda satılmasından kaynaklanmıştır. 1691 gecesi çıkan yangında tahrip olan Çarşı, yeniden ayağa kaldırılmıştır. 6 adet kapının bulunduğu Çarşı’da, bu kapıların üç tanesi ve 49 dükkân aktarlara (Balıkpazarı, Hasırcılar ve Ketenciler); kalan üç tanesi ve 51 dükkân de pamukçulara ve yorgancılara (Yeni Cami, Haseki ve Çiçek Pazarı) ayrılmıştır. Bazı dükkânların saçaklarında, dükkânın rahatlıkla tanınmasını sağlayacak şekilde, sattıkları malzemelerle ilgili bir sembol bulunurdu. Osmanlı Öncesi Dönem Sirkeci-Eminönü arasındaki alan daha önceleri, yani Roma öncesi dönemlere kadar deniz alanında kalıyordu. Yeni Cami ve Mısır Çarşısı’nın oturduğu alan da deniz içinde kalan yerlerdendi. 4. yüzyılda Konstantinos Surları yapılmadan önce kentin kıyı kesiminde denizin bir miktar doldurulduğu anlatılmaktadır. Binlerce Yıllık Gelenek Bizans döneminde de bu bölgede, deniz ticaretiyle özellikle Mısır’dan getirilen baharat gibi ürünlerin satıldığı dükkânların olduğu bilinmektedir. Neorion adlı limana getirilen bu ürünler tarih boyunca aynı alanda satılmaya devam etti. Mısır Çarşısı yapıldığında da bu kez de Mısır Çarşısı’nda satılmaya devam edildi. MISIR ÇARŞISI Hangimiz, Mısır Çarşısı’ndan biraz baharat almadık? Veya sırf buradan baharat almak için yolumuzu Eminönü’ne düşürmedik? Önünden geçerken cep telefonumuzla fotoğraf çekmedik? Daha çok sebep var uğrak yer olması konusunda. Tarihçe ve Yapının Özellikleri: Yeni Cami ve külliyesine gelir getirmesi için 1663-64 yıllarında inşa edilen Çarşı, Valide Çarşısı, Yeni Çarşı adlarıyla anılırken, 18. yüzyılın ortalarından itibaren Mısır Çarşısı adıyla anılmaya başlanmıştır. Bu adlandırma, deniz yoluyla Mısır’dan getirilen ürünlerin, çarşıda satılmasından kaynaklanmıştır. 1691 gecesi çıkan yangında tahrip olan Çarşı, yeniden ayağa kaldırılmıştır. 6 adet kapının bulunduğu Çarşı’da, bu kapıların üç tanesi ve 49 dükkân aktarlara (Balıkpazarı, Hasırcılar ve Ketenciler); kalan üç tanesi ve 51 dükkân de pamukçulara ve yorgancılara (Yeni Cami, Haseki ve Çiçek Pazarı) ayrılmıştır. Bazı dükkânların saçaklarında, dükkânın rahatlıkla tanınmasını sağlayacak şekilde, sattıkları malzemelerle ilgili bir sembol bulunurdu. Osmanlı Öncesi Dönem Sirkeci-Eminönü arasındaki alan daha önceleri, yani Roma öncesi dönemlere kadar deniz alanında kalmış olmalıdır. Yeni Cami ve Mısır Çarşısı’nın oturduğu alan da deniz içinde kalan yerlerdendi. 4. yüzyılda Konstantinos Surları yapılmadan önce kentin kıyı kesiminde denizin bir miktar doldurulduğu anlatılmaktadır. Binlerce Yıllık Gelenek Bizans döneminde de bu bölgede, deniz ticaretiyle özellikle Mısır’dan getirilen baharat gibi ürünlerin satıldığı dükkânların olduğu bilinmektedir. Neorion adlı limana getirilen bu ürünler tarih boyunca aynı alanda satılmaya devam etti. Mısır Çarşısı yapıldığında da bu kez de Mısır Çarşısı’nda satılmaya devam edilecekti.