Oryantalist ressamların eserlerini günümüzde, saraylarda, müzelerde ve özel koleksiyonlarda, müzayedelerde görmek mümkün. Bu eserler, aynı zamanda yansıttığı çağın tarihine ait çok değerli birer belgelerdir.
Fausto Zonaro
Fausto Zonaro, Oryantalist yazarlardan özellikle de Edmondo De Amicis'in “Constantinopoli”adlı kitabından çok etkilenir ve 1891'de dokuz günlük bir gemi yolculuğundan sonra İstanbul'a gelir.
Ertuğrul'un Galata’dan Uğurlanması
Zonaro'nun İstanbul'u farklı yönleriyle yansıtan resimleri, sanat ve saray çevrelerinin ilgisini çeker.“Ertuğrul'un Galata’dan Uğurlanması” adlı resmiyle II. Abdülhamit'in övgüsünü kazanır. “Ressam-ı Hazret-i Şehriyarî” unvanıyla “Saray Ressamlığı'' görevine getirilir.
Bu Zonaro'nun Hatırat defterinde şöyle anlatır:
Zonaro1896 yılında bir cuma günü Galata Köprüsü’nden geçerken, Ertuğrul Süvari Alayı ile karşılaşır ve alayın heybetinden son derece etkilenir. Köprü üzerindeki bu manzaraya ve beyaz atlara hayran kalır.
Her hafta cuma günleri Galata Köprüsü’ne giderek Ertuğrul Süvari Alayı’nın geçişini doyumsuz bir heyecanla seyretmeye başlar. Süvarilerin geçişini bekler, onlar yaklaştıkça portre etüdleri, üniforma ayrıntıları çizer, düğme sayısına varıncaya dek her ayrıntıyı eskizlerine aktarır. Bir süre sonra öylesine tanıdık bir sima haline gelir ki, çalışırken alay kumandanı ve subaylar onu görünce selam verirler ve tebessümle dostluklarını ifade ederler.
Sultan II. Abdülhamid, Zonaro'dan Fatih Sultan Mehmed ile ilgili resimler yapmasını ister ve 1905’te Sultan II. Abdülhamid, Hikmet Paşa aracılığıyla yeni bir tablo siparişi verir:
Fausto Zonaro Fatih Sultan Mehmet- Portresi-1910
II. Abdülhamid, Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u kuşatmasını tasvir eden bir tablo yanında, alegorik tablolar da yapmamı isteyerek, böyle eserleri görmekten çok memnun olacağını ifade eder. 1453 yılında Bizans İmparatorluğu’nu tarih sayfalarına gömen Fatih Sultan Mehmed’in, o görkemli kuşatmasın tablosunu tamamladığında Sultan II. Abdülhamid bu tabloyu çok beğenir ve maaşına ayda 5 lira zam yapılmak suretiyle de ödüllendirir.
Zonaro Şehzade Abdülmecid'e resim dersleri verir.
Bundan böyle Avrupa, İstanbul'u ve Türkleri onun resimleriyle yakından tanıma fırsatı bulacaktır. İstanbul'da kaldığı süre içinde Türkiye konulu 1350 resim yapar.
Ne var ki, Sultan II Abdülhamid tahttan indirildikten kısa bir süre sonra, o zamanki devlet yönetiminin sarayda başlattıkları tasarruf tedbirleri doğrultusunda saray ressamlığı makamı da feshedildiğinden, Zonaro, bu olanaklarını kaybedecek ve 1910 yılında ülkesine dönmek zorunda kalacaktır.
Zonaro, Kasım 1909’da, Mabeyn Başkâtibi vasıtasıyla Sultan II. Abdülhamid’in tahtan indirildiği 27 Nisan 1909 tarihinden sonra ilk kez Saray’a çağrılarak kendisine şu açıklama yapılır.
“Mösyö Zonaro, günümüze kadar gösterdiğiniz gayretinize ve meydana getirdiğiniz sanat eserlerine şükranlarımızı ifade etmekle birlikte, ‘Saray Başressamı’ görevinize son verilmiştir. Bu tarihten itibaren, ikamet ettiğiniz evde, kira vermek kaydıyla oturmaya devam edebilirsiniz. Ancak, geriye doğru altı aylık kirayı da defaten ödemek kaydıyla oturmanız mümkün olabilecektir.”
Zonaro'nun 1924'te yazdığı hatıraları, ülkesi İtalya'dan önce Türkiye'de yayınlanmıştır.
Zonaro'nun İstanbul'a dair diğer bazı resimleri:
fausto-zonaro-tekneler-halice-indirilirken-1908
fausto-zonaro fatih atını denize sürerken-1908
Fausto Zonaro Haliçten görünüm
Fausto-Zonaro İstanbulun Fethi -1903
Kaynaklar:
https://www.tutunamayanlar.net/
https://www.fikriyat.com/tarih/2018/
