Bacchus; Antik Yunan' da Şarap Tanrısı (bağ bozumu tanrısı) olan Dionysus' un Latince versiyonudur. Eski Mısır tanrılarından da Osiris' in karşılığıdır. On iki Olympos Tanrısı' ndan biri olan Bacchus, Zeus ve Semele' nin oğludur. Zeus' tan iki kez doğduğuna dair efsaneler mevcuttur. Bacchus efsanelerinin çok çeşitleri bulunur. Birinde Bacchus, Zeus' la Persephane' nin küçükken tiranlarca parçalanan tek oğluydu. Tiranlar onun yüreği dışında bütün etini yemişlerdi. Yüreğin Zeusça Semele' ye verildiği söylenir.

​(Bacchus - Leonardo Da Vinci)


Dionysus veya Bacchus kökçe bir Trakya Tanrısı' ydı. Bütün ilkel tarımcılar gibi onları da bolluk törenleri ve bolluğu geliştiren Bacchus adlı bir tanrıları vardı. Trakyalılar, biranın nasıl yapıldığını bulduklarında esrikliği(sarhoş olma hali) tanrısal sandılar ve Bacchus' u yüceleştirdiler. Sonra üzüm asmasını ve şarap içmeyi öğrendiklerinde Bacchus hakkında daha iyi düşündüler. Bacchus, şarabın sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini temsil eder. Sembolü olan asma ağacı gibi ölüp yeniden doğar, haz ve acı arasında iki uçta gider gelir. Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır. Bütün efsaneleri tek bir motif üzerine kuruludur: tepki ve direnç.

(The Triumphal Procession of Bacchus - Maerten Van Heemskerck)

Bacchus şenlikleri dört mevsimde kutlanmıştır ama en önemlisi bağ bozumu şenlikleridir. Bacchus töreninde vahşi hayvanları parçalamak ve çiğ yemek gibi barbar öğeler vardı. Törenlerde Bacchus' un tiranlarca parçalanıp yenmesinin yeniden sahnelendiği varsayılmıştır. Burada hayvan bir bakıma Tanrı' nın cisimleştirilmesidir. Yüksek sınıftan, yaşlı kadınlar ve genç kızlar, çıplak olarak tepelerde coşkunluk yaratan danslarla alkolden gelen gizemli esriklikle topluca sabahlardılar. Bacchus töreni "coşkunluk" denilen ve kökçe Tanrı' nın, kendini Tanrı' yla bir tutan tapınanın bedenine girmesi durumunu oluşturmuş. Bacchus tapınması vahşi, kırıp dökücüydü.

(The Youth of Bacchus - William Adolphe Bouguereau)

Bacchus adına düzenlenen şenlikler, topluluk üyelerinin gündelik yaşamın döngüsünün dışına çıkmaları için bir fırsat oluşturmuştur. Dört elementin ve beş duyunun üzerine çıkabilmek, günlük yaşamın kargaşasından sıyrılıp kendi aynasında kendisini, çevresinde ve doğada evreni görebilmek için kısa duraklar sunmuştur. Sevgi ve bilgeliğin birlikteliği önemsenmiştir. Kadınlarla erkeklerin birlikte katıldıkları Bacchus ayinleri zamanla şekle takılıp özünü fazla koruyamamıştır sonraları ise Roma tarafından büyük bir tehdit olarak görülmüş ve yasadışı ilan edilmiştir.

(The Triumph of Bacchus - Velazquez)

Caravaggio' nun, Young Sick Bacchus eseri erken dönem eserleri arasında yer alır, bu resim her zaman otoportre olarak görülen gruba aittir. Roma' da 16. yy' ın sonlarında kökeni bilinmeyen bir sarılık salgını olmuştur. Caravaggio, bu eserini 1593 yılında Roma' ya taşındıktan sonra hastalanıp yoksullar için olan Santa Maria della Consdazione Hastanesi' nde altı ay geçirdiği sırada yapmıştır. Bu dönem sefalet dönemini yansıtır. Caravaggio' nun bu tablosunu inceleyen uzmanlarca teşhis edildiği gibi sarılık belirtileri gösteren bir yüzü mosmor olan bir Bacchus ile kendini portrelemiştir. Onun yüzünde alaycı bir gülümse vardır ve mitolojik onurunun sahte ciddiyeti mosmor renklerle belirtilmiştir. Portrede kullandığı oran yüzün dörtte üçü açısı Rönesans' ın portre için geçerli olan orandır. Yüzde çarpıcı olan acı ve başın eğimi oldukça gerçekçi bir etki bırakmaktadır. Bu tüm Rönesans geleneklerinin yüce iddialarını zayıflatmak için girişimini güçlendirmektedir. Masanın üzerinde duran sarımsı ve etli şeftaliler bulunmaktadır.
Caravaggio sarılık hastalığının belirtisi olan sarı renge boyalı bir Bacchus tasviri yapma nedeni ise alkol bağımlısı olduğundandır. Caravaggio, kronik alkoliklerin sarılık ve siroza bağlı karaciğer yetmezliğinden öldüğünü görmüştür. Fakat sonunda sanatçının hasta Bacchus' ü iyileşmiştir. Bu acılı ve hasta Bacchus ise otoportresidir.

(Young Sick Bacchus - Caravaggio)

İkinci Bacchus resminde ise durum tam tersidir. Sanatçı şimdi Kardinal Del Monte' nin müzisyenler ve sanatseverlerin uğrak ve nezih bir ortamı olan sarayında barındırılmaktadır. Bu yeni Bacchus, bir kadeh şarap tutan ve izleyiciye kendini sunmak için istekli görünen gayretsiz bir gençtir.

(Bacchus - Caravaggio)

Caravaggio' nun Young Sick Bacchus ve Bacchus adlı eserleri, onun hayatında birkaç yıl içinde yaşadığı büyük değişimin kanıtıdır. Bu iki Bacchus aynı özelliği paylaşmaktadır: Uzak bir Tanrı görüntüsü olmaktan çok, onlar yoksul ve ilk durumda hasta, genç ve belirsiz, gerçek bir erkeği temsil etmektedir.
Bacchus, şarap tanrısıdır; asma yaprağı, üzüm salkımları ve şarap onun geleneksel tanrısallığına ilişkin sembollerindendir. Uzun sarı saçlı, yakışıklı bir erkek olarak temsil edilir.
Michelangelo' nun Bacchus heykeli, Caravaggio' nun Bacchus' üne yakın bir referanstır. O, istkrarsız bir dengede, genç bir sarhoş gibi güçlükle ilahi biçimde tanrı olarak şekillendirilmiştir. Michelanj'ın Bacchus' ü sol eliyle bardağı tutması Caravaggio' ya ilham olacak bir jestle bir bardak şarap tutar.

Caravaggio' nun tekniği birçok tartışmalara yol açmıştır. Tüm ayrıntılara dikkat edilerek gerçekliğin resmedilmesi, ışığın çalışılması ve karakteristik poz yakalamak ve bir anın temsil edilmesi adeta bir fotoğrafçı gibi resmetmektedir. Caravaggio, aynalar kullanarak otoportrelerini yapmıştır. O resimlerinde çizimden faydalanmamıştır, eserlerinde çizim izleri yoktur. Birçok çağdaş fotoğrafçı ve film yapımcılarının esin kaynağı olmuştur.



 


Kaynaklar:

https://orionunevi.weebly.com/writings/bacchus-un-gizemleri
Wikipedi
Milliyet Blog
Boston College (Caravaggio: Sick Bacchus) www. bc.edu
Douban
Hubpages (Bacchus in the mirror of Caravaggio)
Artble www.artble.com
Journal of the Royal Society of Medicine (The Dioynosis of art: Caravaggio' s jaundiced Bacchus) www.ncbi.nlm.nih.gov