ADALAR
Nedeni de Roma devrinden, Bizans devrinin sonrasına kadar asillerin, prenslerin, hatta kraliçelerin adalara sürgün edilerek buralarda çeşitli işkence görerek öldürülmeleridir.
Heybeliada nen en yaygın isimleri Dimoniso, Khalky, Halkitis ve Halki dır. Halk arasında en çok kullanılan HALKİ olmuştur.Çam limanındaki bakır madeni ilk defa Demoniso isimli bir vatandaş çalıştırdığı için adaya bu isim konulmuş, İsa'dan önce 4. yy. kadar işletildiği ve o zamanlar bakır en kıymetli madenler-den birisi olduğu ve içinden altın çıktığı için uzun süre heybeli adanın ismi Demoniso olarak kalmıştır.
Yunanca Halkos bakır demektir ve HALKİ sözcüğü de Halkos'dan gelmektedir. Eskiden cevher denizin içinden çıkartılırmış tır, Çam Limanı da bu nedenle kazıla kazıla ay biçimini almış. Bakırdan altını yıran da Konstantin isimli bir patrik olmuştur. Adalarda bol miktarda demir madeni vardır ada topraklarının kırmızı olması da bu nedenledir. En çok demir madeni çıkan yer Büyükada'nın doğusundaki yerdir buraya bu nedenle MADEN denilir.
BÜYÜKADA
Büyükada adaların en büyüğü ve adalar ilçesinin merkezi konumundadır. Trajedilerle dolu, ilgi çekici bir tarihi vardır. Birçok Bizans imparator ve imparatoriçelerinin sürgün yeri oluşuyla ünlüdür. Tarihte: MEGALE, PRİNKİPOS, DEMONİSSİA, PRİNKEPO, KIZILADA, PRENS ADASI olarak isimleri geçmiştir. Büyükada'nın kimisi ayakta kalmış kimisi de tümüyle harap olmuş ve günümüze ancak önemsiz kalıntı ve izleri ulaşabilmiş tarihi yapıların hemen hemen hepsi dini yapılardır. Bu yapılar içerisinde manastırlar önemli yer tutmaktadır. En ünlüsü KADINLAR MANASTIRI (Aya irini)'dır. Maden mahallesinin yayıldığı alanlarda kurulmuş bu manastır tümüyle yıkılmış günümüze ancak bazı izleri ulaşabilmiştir.
Adadaki diğer üç manastır şunlardır. Karacabey koyunda AYİOS NİKOLAOS manastırı adanın ortasındaki tepede yer alan HİRİSTOS manastırı ve yüce tepedeki AYİOS YEORİOS( Aya yorgi) manastırlarıdır. Adada ki kimi manastır kilisesi olan 9 Rum Ortodoks kiliselerinin adları şöyledir: AYİOS YEORİOS, AYİOS, HARALAMBOS, AYİA VHALERNA, AYİİ APUSTOLİ ve AYİİ PANAİA. Adada bu kiliseler dışında ayrıca bir ermeni ve bir Latin Katolik kilisesi, bir sinagog ve bir Rum yetimhanesi bulunmaktadır.
Adada ki dört tarihi ayazma ise şunlardır: AYİOS KONSTANTİNOS, AYİA FOTİNİ, AYİA PARASKEVİ ve AYİOS YEORİOS olarak geçmektedir. Büyükada'nın günümüze hiç bir izi ulaşamayan diğer tarihi yapılar arasında Bizans döneminde inşa edilen üç kale(Pirgos), Hapishane, Liman, Karye köyü önemlidir. Adanın tarihinde adı geçen ünlülerin sayısı bir hayli kabarıktır. Bu ünlüler arasında İmparatoriçe İRİNİ, Prenses EUPHROSİNA, İmparatoriçe ZEO, BALTAOĞLU SÜLEYMAN Bey ve KEÇİZADE FUAT Paşa Büyükada tarihine damgasını vurmuş ünlü simalardır.
Adaların en eski ikinci camisi Büyükadadadır. Tepeköy yamacındaki HAMİDİYE CAMİİ 2.Abdulhamid'in buyruğuyla 1895 yılında inşa edilmiştir. Kuzey-Güney doğrultusunda uzanan Büyükada coğrafi yapı bakımından bir boyun ile ayrılmış iki tepe görünümündedir. Güney'de yükselen YÜCE TEPE(Ayios Yeorios),kuzey'de yükselen İSA TEPESİ(Hristos)'dur.Adanın diğer iki önemli tepesi NEVRUZ(Tepeköy) ile AVCI TEPESİ'dir.
